3 Μαρτίου 1957: Οι «Σήκωσες» που χάσαμε τον Αυξεντίου

Η αδελφή του υπαρχηγού της ΕΟΚΑ αφηγείται πώς πέρασε η οικογένειά της την Τσικνοπέμπτη του ’57

Ο Αυξεντίου πρώτος από δεξιά, αξιωματικός στη Σχολή Πολέμου.

Ούτε και εκείνη την Τσικνοπέμπτη του 1957, ο Πιερής και η Αντωνού πήγαν στο περιβόλι με τα λεμονόδεντρα και τα άλλα δέντρα, εκεί πέρα προς τα Κοντεάτικα, που λέγαν το μέρος Αγλάσυκα, για να «τσικνώσουν» κατά το έθιμο. Δεν επήγαν ούτε και στο περιβόλι του γαμπρού τους του Αντρέα, του άντρα της Χρυσταλλένης τους. Έμειναν όλοι σπίτι τους θυμάται η αδελφή του Αετού του Μαχαιρά, Χρυστάλλα, η «αδελφή του Υπαρχηγού της ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αυξεντίου», του «γιου του Πιερή και της Αντωνούς που τη Λύση που επολέμησε μιαν αυτοκρατορία μόνος του για οκτώ ώρες, τζιαι κρούσαν τον με την πεζίνα γιατί ζωντανό ποττές δεν θα τον επιάναν», όπως λέγει η αδελφή του… Από τη μέρα που ξεκίνησε ο αγώνας της ΕΟΚΑ για τη λευτεριά και την Ένωση με την Ελλάδα, ο μέχρι τότε σιοφέρης της Λύσης, ο Γληόρης που έπαιρνε και έφερνε τους εργάτες που δούλευαν στη Βάση Δεκέλειας, δεν φάνηκε στα μέρη της αγαπημένης του γενέτειρας. Κατέφυγε στα βουνά, θυμάται η 80χρονη σήμερα αδελφή του, κατευθύνοντας το αντάρτικο και συμμετέχοντας και ο ίδιος με την ομάδα του, σε επιχειρήσεις και ενέδρες κατά των Βρετανών. Με αυτά τα δεδομένα, οι γονείς και η παντρεμένη αδελφή του, ουδέποτε από το 1955 και μετά, γιόρτασαν ποτέ ξανά Τσικνοπέμπτη, Καθαρά Δευτέρα και Πάσχα με αισθήματα χαράς. Η μηχανή του χρόνου επεφύλαξε στην οικογένεια του Πιερή Αυξεντίου αυτή η περίοδος του χρόνου και το εορτολόγιό της, να σκιασθούν με το λαμπρό μεν πέπλο της ηρωικής θυσίας του, αλλά και με τη μαύρη κουβέρτα της απώλειας του μοναχογιού, λαμπρού απόφοιτου της Σχολής Πολέμου στην Ελλάδα.

Στα λαγούμια της Αγλάσυκας
Το χώμα ήταν καρπερό και από τη γη ανάβλυζε νερό και έπαιρναν οι Λυσιώτες και πότιζαν τα περιβόλια και τα χωράφια τους. Στην τοποθεσία Αγλάσυκα, έξω από τη Λύση, μαζί με το περιβόλι του ο Πιερής Αυξεντίου είχε και ένα πρόχειρο νοικοκυριό για να βολεύεται τις μέρες που η σκληρή δουλειά στα χωράφια, επέβαλλε να λείπουν ώρες πολλές από το σπίτι. Όπως κάτι ανάλογο σε νοικοκυριό είχαν ο Αντρέας και η γυναίκα του Χρυστάλλα, αδελφή του Γρηγόρη Αυξεντίου, στο περιβόλι τους στη Δανάκα. Πρώτα στο κτήμα του πατέρα του και στα λίγα χρόνια που πρόκαμε την αδελφή του παντρεμένη, στο κτήμα του γαμπρού του, περνούσε τις Τσικνοπέμπτες οικογενειακά στα παιδικά και εφηβικά του χρόνια ο Γρηγόρης. «Μόνο με την Κίκα μου πρόκαμε να μιλήσει και να παίξει ο Γρηγόρης», θυμάται η Χρυστάλλα.
Γεννήθηκε το 1951 και ήταν έξι χρονών όταν σκοτώθηκε. Η δεύτερη κόρη, η Χαραλαμπία ήταν 18 μηνών αλλά δεν πρόλαβε να παίξει μαζί της, παρά μόνο να την παίρνει αγκαλιά, διότι εκείνο το μωρό άργησε να περπατήσει. Το τρίτο μωρό της, του το έστειλαν σε μια φωτογραφία ενώ ήταν αντάρτης, για να το δει… Σύμφωνα με την κ. Χρυστάλλα, το κρέας δεν ήταν συχνό έδεσμα στο οικογενειακό τραπέζι, πιο πολύ από συνήθειο και λιγότερο γιατί ήταν και δυσεύρετο σ’ εκείνες τις εποχές. Στην οικογένεια συνήθιζαν πιο πολύ τα χόρτα και αυτά δεν έλειπαν ούτε από το τραπέζι της Τσικνοπέμπτης. Του αδελφού της του άρεσαν πολύ και τα καμάρωνε πριν τα φάει, ειδικά όταν ήταν από το δικό τους περιβόλι. Ήταν λιτοδίαιτος γενικά, αλλά του άρεσε πάντα σε μικρή ποσότητα και το κρασάκι άμα ήτανε κάποια γιορτή ή σκόλη. Και ήταν ο αδελφός της ο Γρηγόρης, «άνθρωπος που με τα λόγια του και τα χωρατά, έκανε τους γύρω του να αισθάνονται καλά και να χαίρονται που τον έβλεπαν να απολαμβάνει τη φύση, το κέφι και το γέλιο, τα στοιχεία που αποτελούσαν το προφίλ του χαρακτήρα του»…

Ο Πιερής σκεφτικός…
Από το 1955 που ξέβηκε αντάρτης, ως πριν λίγες μέρες που σκοτώθηκε, ο «Ζήδρος» του Αγώνα, ο Γρηγόρης Αυξεντίου, φρόντιζε να στέλνει κατά καιρούς κάποια μηνύματα στον κύρη του, μέσω Συνδέσμων της ΕΟΚΑ, ώστε να μαθαίνει κάποια νέα του και με τον ίδιο τρόπο να μαθαίνει και αυτός. Λίγες μέρες πριν την Τσικνοπέμπτη του 1957, σύμφωνα με την αδελφή του ήρωα, έστειλε μήνυμα στον Πιερή τον πατέρα του. Και φαίνεται ότι με κάποιο τρόπο του εξιστορούσε τα βάσανά του, που ξεκίνησαν από τον Πενταδάκτυλο να τον κυνηγούν οι Άγγλοι και έφτασε στον Μαχαιρά, και όπου πήγαινε εκείνοι έφταναν πίσω του. «Λες και προδότες έδιναν πληροφορίες στους Εγγλέζους»…, διερωτάται σκεπτική, 55 χρόνια μετά η αδελφή του.
Και ήταν αυτά, ένας ακόμα λόγος να ήταν ακόμα πιο σκεφτικός και ανήσυχος ο Πιερής Αυξεντίου, εκείνη την Τσικνοπέμπτη, στο σπίτι τους στη Λύση. Και πού όρεξη για κάτι άλλο, τις ώρες που ο Πιερής ίσως να αισθανόταν, λέγει η κόρη του, πως ζύγωνε «η ώρα», το τέλος του Γληόρη. «Και ήταν κύρης ο Πιερής και ήταν ο μοναχογιός, ο λεβεντογιός και επονούσε. Και αισθανόταν τι γινόταν και η Αντωνού και λυπόταν πολλά και εκείνη που του ’χε αδυναμία, που ήταν ο μοναχογιός, όμορφος, ψηλός και λεβέντης… Και αυτά που αισθανόταν πως ζύγωναν, την Τσικνοπέμπτη του 1957 ο Πιερής Αυξεντίου, δεν άργησαν να φτάσουν. «Και που τότε, όσο ζούσαν, δεν ματαγιόρτασαν με Τσικονοπέμπτη με Σήκωσες, με Καθαρά Δευτέρα», μας είπε δακρυσμένη η κόρη τους η Χρυστάλλα.

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΧΑΜΠΑΡΙ…

«Το τελευταίο κρασί του ο Γρηγόρης δεν το ήπιε ούτε στη Δανάκα ούτε στην Αγλάσυκα, όπως έκανε όταν ήταν μικρός. Τη γη μας στη Λύση δεν την ξαναείδε. Την Κυριακή 3 Μαρτίου 1957, στο κρησφύγετό του στον Μαχαιρά, ο γιος του Πιερή και της Αντωνούς, ήπιε και μέθυσε με πάρα πολύ κρασί της ελευτερίας (λευτεριάς) και στο μεθύσι του πάνω, οκτώ ώρες παίδευκε μια πολλά μεγάλη αυτοκρατορία, που στο τέλος τον έκαψε με βενζίνη, για να σταματήσει το ρεζιλίκι της, που έπιασε και κουβάλησε δημοσιογράφους για να παρακολουθήσουν την παράδοση και τη σύλληψη ενός «ρεζιλεμένου τρομοκράτη», του υπαρχηγού της ΕΟΚΑ. Πριν βγει η ψυχή του, φρόντισε να τους τα φτύσει μες στα μούτρα τα σχέδιά τους. Και το βράδυ που το ράδιο είπε ότι ο Γρηγόρης Αυξεντίου σκοτώθηκε στου Μαχαιρά τα όρη, ο παπάς μου δεν έκλαψε. Την άλλη μέρα στο νεκροτομείο εγέλαν μπροστά στο κρουσμένο κορμί του αδελφού μου και έκαμε τους Εγγλέζους να μεν ξέρουν πώς να του συμπεριφερτούν. Διότι, τούτος ήταν ο Γρηγόρης Αυξεντίου και έτσι έπρεπε να είναι τζιαι ο τζιύρης του»! Το τελευταίο μέρος της αφήγησης της κ. Χρυστάλλας Πιερή Αυξεντίου, αδελφής του ήρωα, όπως μας το κατέθεσε μέσα από την ψυχή της…χρυσταλλου

Η αδελφή του ήρωα Χρυστάλλα με τον σύζυγό της Ανδρέα.

Στον Γρηγόρη άρεσαν λίγο κρασί και τα χόρτα. Να γελά, να χορεύει στης Λύσης τα περβόλια.

Από τότε, που χάθηκε ο Γρηγόρης, ο Πιερής Αυξεντίου και η Αντωνού, όσο ζούσαν, δεν γιόρτασαν με Τσικνοπέμπτη με Σήκωσες, με Καθαρά Δευτέρα.

Πηγή: Ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ Online