Γιατί πρέπει να κάνουμε μικρότερη χρήση του Google και του Facebook

Η Google έχει στην κατοχή της ένα τεράστιο μέρος των πληροφοριών του πλανήτη. Έχει αντίγραφο πρακτικά όλου του web· μεγάλο μέρος των email· τους χάρτες, και μαζί μ’ αυτούς πάρα πολλές πληροφορίες για τα σημεία που ενδιαφέρουν τον καθένα· το analytics, με το οποίο μαζεύει στοιχεία επισκεψιμότητας από άλλα site. Επεκτείνεται συνεχώς σε τομείς όπως το λογισμικό, τα blog, το ημερολόγιο (με το οποίο γνωρίζει τι κάνουν οι χρήστες), και άλλα. Και φυσικά έχει την αναζήτηση, η οποία έχει αλλάξει το web. Η αναζήτηση της Google είναι τόσο βαθιά ενσωματωμένη στον τρόπο με τον οποίο οι περισσότεροι από μας χρησιμοποιούν το web, ώστε κάποιοι δεν έχουν συνείδηση ότι ο Google είναι απλώς άλλο ένα web site, και δεν γνωρίζουν ότι ο browser τους έχει τη μπάρα διευθύνσεων, που είναι ο standard τρόπος μετάβασης σε ένα web site (αρκετοί γνωστοί μου, αν χρησιμοποιήσουν ένα web browser που δεν έχει το Google ως home page, δεν μπορούν να πάνε παρακάτω, γιατί δεν ξέρουν τι να κάνουν ή πού να πληκτρολογήσουν τη διεύθυνση που θέλουν).

Είναι επικίνδυνο μία εταιρεία να έχει τόση ισχύ. Ενίοτε παίρνω τον αντίλογο ότι η Google είναι καλή εταιρεία και δεν έχει κάνει κάτι κακό. Όμως, δεν υπάρχουν καλές και κακές εταιρείες. Όταν μια εταιρεία τη συμφέρει να κάνει τα πράγματα αλλιώς, θα τα κάνει αλλιώς. Ήδη, εξάλλου, η Google ενίοτε αποκρύπτει αποτελέσματα από την αναζήτηση, βγάζοντας ένα μήνυμα ότι «με βάση το νόμο τάδε έχουμε αποκρύψει ορισμένα αποτελέσματα από αυτή την αναζήτηση». Μπορεί να βγει ένας νόμος που όχι μόνο να επιβάλει την αλλοίωση αποτελεσμάτων, αλλά και να επιβάλει να μην βγει μήνυμα σχετικά με αυτό. Επομένως, ακόμα κι αν η Google ήταν καλή εταιρεία, οι κυβερνήσεις μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν.

Όταν αφήσετε το ποντίκι (χωρίς κλικ) πάνω σε ένα αποτέλεσμα αναζήτησης του Google, τότε ο browser δείχνει στη γραμμή κατάστασης ότι, αν κάνετε κλικ, θα μεταβείτε στο αποτέλεσμα της αναζήτησης. Δεν σας λέει πουθενά ότι θα ενημερωθεί ο Google. Όταν όμως κάνετε κλικ, τότε η Javascript του Google αλλάζει το link, και ενημερώνεται ο Google για το ότι κάνατε κλικ, και μετά σας πηγαίνει στο αποτέλεσμα της αναζήτησης, και αυτό χωρίς εσείς να ξέρετε τίποτε. Αυτό δεν το γνώριζα μέχρι πριν δύο χρόνια, όταν μου το είπε ένας συνάδελφος. Επομένως ο Google μπορεί να είναι «καλή» εταιρεία, ήδη όμως κάνει αυτό το κόλπο, και το κάνει από παλιά. Δείτε επίσης δύο παρουσιάσεις για άλλα πράγματα που κάνει η Google.

Η Sun Microsystems ήταν πολύ αγαπητή εταιρεία στο χώρο του ελεύθερου λογισμικού (είναι αυτή που έφτιαξε τη Java, το OpenOffice [του οποίου εξέλιξη είναι το LibreOffice], και πολλά άλλα), και πολλοί την θεωρούσαν καλή εταιρεία. Όμως μια μέρα την αγόρασε η Oracle. Οι εταιρείες πουλιούνται, αγοράζονται και κληρονομούνται.

Δεν λέω να μη χρησιμοποιούμε καθόλου το Google. Εγώ τον χρησιμοποιώ πάρα πολύ. Οφείλω επίσης να αναγνωρίσω ότι, σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς οργανισμούς ενημέρωσης, τα κριτήρια ταξινόμησης του Google έδωσαν τη δυνατότητα σε κάποιες ιστοσελίδες, όπως στις δικές μας, να γίνουν γνωστές κυρίως χάρη στο περιεχόμενό τους και λιγότερο χάρη στις διασυνδέσεις τους. Πρέπει όμως να μην το παρακάνουμε. Πολλές φορές αντί για Google search χρησιμοποιώ τη Wikipedia ή το DuckDuckGo. Αντί για Google maps χρησιμοποιώ το OpenStreetMap. Αντί για το Google code χρησιμοποιώ το bitbucket. Αντί για το blogger χρησιμοποιώ το WordPress.com.

Όταν δεν είμαστε ιδιώτες ή κερδοσκοπική εταιρεία, αλλά είμαστε δημόσιος φορέας, τότε είναι ανεπίτρεπτο να ενθαρρύνουμε τους χρήστες μας να χρησιμοποιούν Google και γενικά να στηρίζουμε τη δημιουργία εθνικής υποδομής σε μια πολυεθνική εταιρεία. Μπορούμε να αποφύγουμε μια τέτοια ενθάρρυνση με τρόπους όπως οι παρακάτω:

• Όταν φτιάχνουμε ιστοσελίδες, να μην χρησιμοποιούμε custom Google search, έστω κι αν αυτό θα ήταν τεχνικά αποτελεσματικότερο (που δεν είναι ανάγκη να είναι) από κάποιο άλλο σύστημα αναζήτησης.
• Αν φτιάχνουμε ιστοσελίδες με χάρτη, να μην χρησιμοποιούμε Google maps, αλλά το OpenStreetMap ή το Εθνικό Κτηματολόγιο.
• Να μην χρησιμοποιούμε Google Analytics, αλλά κάποιο πρόγραμμα στατιστικής ανάλυσης της επισκεψιμότητας όπως το awstats.
• Να προσφέρουμε στους χρήστες μας ψηλής ποιότητας υπηρεσίες email, ώστε να μην έχουν λόγο να προτιμούν το Gmail.

Μπορεί να μην αντιμετωπίζουμε το συνέδριο 20 ατόμων που διοργανώνουμε ως δημιουργία εθνικής υποδομής, όμως όταν χρησιμοποιούμε το Google για κάτι τέτοιο (και άλλοι 100 σαν εμάς κάνουν το ίδιο στο φορέα μας), τότε συμβάλλουμε στη δημιουργία μιας παράδοσης, και η παράδοση που δημιουργούμε είναι εθνική υποδομή.

Το Facebook είναι κι αυτό μεγάλη, ξένη εταιρεία, έχει τεράστιο πλήθος δεδομένων τα οποία είναι πολύ πιο προσωπικού χαρακτήρα, και είναι επίσης επικίνδυνο να δημιουργούμε εθνική υποδομή που να το χρησιμοποιεί, με τη δικαιολογία ότι είναι εύκολο. Ο ιδιώτης που θέλει να διοργανώσει κάτι με τους φίλους του είναι βέβαια ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει. Ο δάσκαλος του δημόσιου πανεπιστημίου που πληρώνεται με χρήματα του φορολογούμενου και θέλει να διοργανώσει κάτι με τους είκοσι φοιτητές του, είναι υποχρεωμένος να μη χρησιμοποιήσει Facebook group, ακόμα και στην απίθανη περίπτωση που η μόνη εναλλακτική θα ήταν να αφιερώσει δύο ώρες για να πάρει είκοσι τηλέφωνα.

Για περισσότερα θέματα που υπάρχουν με το Facebook, δείτε την πρόσφατη συνέντευξη και το σχετικό άρθρο του Stallman.

Πηγή: ΙΤΙΑ Ερευνητική Ομάδα